Overwinteraars
Bij een plotselinge inval van koude en vorst in het hoge noorden verschijnen de wilde ganzen in onze regio. In sommige nachten trekken ze dan in grote zwermen over ons land en de hele nacht hoor je hun drukke, gakkende stemmen. Meestal zijn het kolganzen en in lagere aantallen de rietgans, die ons zo luidruchtig en massaal komen bezoeken. De vroegste vogels verschijnen begin november, maar de meeste strijken in december in onze omgeving neer.

Kolganzen (anser albifrons)

Massale uittocht 2010
In december 2010 was het echter een massale uittocht van ganzen uit Nederland vanwege de vele sneeuw in vooral midden en Zuid-Nederland. Bij de kust van België kwamen op 20 december 2010 soms meer dan 10.000 ganzen per uur aan. Ondanks de weinige sneeuw in Friesland en onze omgeving zijn ook hier in december vele ganzen doorgetrokken naar het zuiden.
De overwinterende ganzen geven het winterlandschap een speciale dimensie. Tot in maart zijn er normaal gesproken honderden grazende kolganzen in de weilanden in onze regio, maar op sommige dagen kunnen de aantallen oplopen tot duizenden.
Een enkele maal kan men er ook de brandgans zien. De canadese gans en de nijlgans zijn ‘verwilderde ganzen’ en komen ook steeds meer voor, maar zij horen niet tot de inheemse soorten en hun aanwezigheid wordt vaak meer als verstoring beschouwd dan als verrijking van de vogelwereld in en rond De Weerribben.

Broedende ganzen
Anders ligt dat voor de grauwe gans. Het is de meest zuidelijk broedende soort in Europa. Jaren is hij door verstoring en ontginningen niet in Nederland voorgekomen. Sinds 1980 komt de grauwe gans weer voor in ons gebied. Momenteel broedt de grauwe gans in grote aantallen in de randen van De Weerribben. In 2009 zijn er 300 broedparen geteld. Hiernaast hebben er in 2009 3 paar brandganzen, 6 paar canadese ganzen en 25 paar nijlganzen gebroed.

Problemen
Uit onderzoek is gebleken dat vooral de grauwe ganzen door hun vraat aan riet de waterrietzones in De Weerribben hebben aangetast. Hiernaast leveren ze ook problemen op bij weilanden rondom de natuurgebieden waar ze veel gras weg eten.
Voor de grauwe ganzen worden in De Wieden de laatste jaren ganzenrasters geplaatst bij de overgang tussen natuur en landbouwgronden. Op die manier kunnen de grauwe ganzen met hun jongen in het voorjaar niet naar de landbouwgronden komen, omdat ze dan net in de rui zijn. Daarnaast moeten ze het dan doen met voedsel van mindere kwaliteit waardoor ze minder jongen krijgen.

Voorbeeld
Toch kan het familieleven van de grauwe gans als een goed voorbeeld voor de mens worden gezien. De paren blijven hun leven lang bij elkaar en de band kan zo sterk zijn dat wanneer een partner sterft, de ander nooit ‘hertrouwt’. Het blijft dan ook een prachtig gezicht om de grauwe ganzen met hun jongen in rij te zien zwemmen. Moeder altijd voorop en vader sluit de rij.

Grauwe ganzen (anser anser)